Nông dân Bình Phước “vàng mắt” trước mùa thu hoạch cao su. - Giá mủ hiện đã xuống thấp nhất trong gần 10 năm qua, dao động
từ 280 đến 330 đồng/độ. Mùa thu hoạch cao su đã đến nhưng hầu hết các hộ dân vẫn
băn khoăn có nên tái đầu tư để mở miệng cạo hay không.
Bình Phước 10 năm trở lại đây, diện tích trồng cao su tăng đột
biến. Từ năm 2002 đến 2012, giá cao su ổn định và tăng dần sau mỗi kỳ khai
thác. Nhờ cao su được giá, kinh tế người dân phát triển mạnh, cuộc sống sung
túc hơn. Nhưng 2 năm trở lại đây, “đời không còn như mơ” với các chủ vườn cao
su nữa.
Theo khảo sát sơ bộ, đến ngày 20/5/2014, giá mủ chung tại
Bình Phước chỉ khoảng 290 đồng/độ. Với giá này, tiền thu mủ không đủ trả công cạo,
chưa tính đến đầu tư phân bón, chăm sóc vườn cây…
Giá mủ cao su lao dốc khiến nông dân Bình Phước lao đao
Ngao ngán trước mùa thu hoạch
So năm 2012, giá mủ cao su tại thời điểm này đã giảm gần
70%. Năm 2013, thời điểm đầu vụ khai thác giá 1 kg mủ nước khoảng 450 đồng/độ,
sau đó giảm còn 400 đồng, cuối mùa chỉ còn 350 đồng/độ. Năm nay, bắt đầu vào vụ
khai thác nhưng giá chỉ dao động từ 280 đến 300 đồng/độ. Vì thế, thời điểm này
các vườn cao su tiểu điền ở Phước Long, Bù Gia Mập, Hớn Quản, Chơn Thành, Đồng
Phú vẫn chưa thu hoạch. Bởi lẽ, nếu mở miệng cạo là đồng thời với đầu tư phân
bón, kiềng máng và chuẩn bị nhân công. Tuy nhiên, với giá mủ hiện nay, tiền thu
không đủ phí cạo.
Với những “đại gia cao su”, giá xuống 2 năm liền chưa thể “gục
ngã” được, họ chấp nhận đóng miệng cạo, không thu hoạch, để dưỡng cây và hạn chế
bù lỗ trả lương công nhân. Nhưng với hàng ngàn nông dân – chủ các vườn cao su
nhỏ lẻ, giấc mơ “vàng trắng” đã khiến họ trở nên “vàng mắt” tự lúc nào!
Ông Lê Văn Việt có 3 ha cao su ở thôn 7, xã Long Giang (TX.
Phước Long) cạo năm thứ 4, đến thời điểm này vẫn chưa chuẩn bị cho thu hoạch.
Ông Việt cho biết: “Năm ngoái giá thấp, đầu mùa hơn 450 đồng/độ, giữa mùa còn
300 đồng/độ nhưng vẫn cạo vì còn đủ trả tiền thuê người cạo, dư một ít chi tiêu
cho gia đình. Năm nay, giá quá thấp mà giá thuê người làm vẫn tăng, hiện khoảng
5 – 6 triệu đồng/tháng/người. Với giá mủ chưa tới 300 đồng/độ mà thuê người cạo
thì chẳng thu được đồng nào”. Ông Việt băn khoăn giá mủ đầu mùa năm nay thấp
như vậy, không biết giữa mùa sẽ như thế nào, chưa kể bỏ phân chăm sóc cây trước
mùa thu hoạch phải 4,5 triệu đồng/tấn/3 ha.
Chặt cao su và…không
biết trồng cây gì!
Cách đây 5 năm là thời kỳ đỉnh điểm của giá mủ cao su, nhiều
người dân đã chạy theo phong trào chuyển đổi canh tác, cưa điều, tiêu, cà phê
và trồng cao su với mong muốn đổi đời. Kéo theo đó là hàng loạt khâu đầu tư cho
vườn cao su đội giá lên, như: Công lao động, cây giống, phân bón, thuốc trị bệnh…
Và sau 2 năm, giá cao su liên tục lao dốc, rất nhiều nông dân tiếp tục nghĩ đến
chuyện “chuyển đổi cây trồng” bằng cách… cưa vườn cao su để tìm kiếm loại cây
trồng khác cho thu nhập cao hơn.
Chúng tôi đến thăm gia đình ông Nguyễn Thanh Long ở thôn
Bình Đức 2, xã Đức Hạnh (Bù Gia Mập). Gia đình ông Long vừa cưa 1 ha cao su
đang cho thu hoạch để trồng điều và bơ. Ông Long trải lòng: Khó thì cũng đã khó
rồi nên bỏ thêm 3 năm nữa sẽ được thu hoạch điều và bơ. Ngồi chờ cao su lên giá
không biết đến khi nào!
Ông Trịnh Văn Hưng ở đội 9, xã Đa Kia (Bù Gia Mập) có 7 sào
đất 6 năm trước là điều đang cho thu hoạch, ông Hưng đã cưa đi để trồng cao su.
Nay cao su đến kỳ thu hoạch, giá mủ lại quá thấp nên ông Hưng đang không biết
phải “xử lý” thế nào. Ông không biết nên giữ, hay lại cưa bỏ để trồng cây khác!
Nhiều gia đình ở Bù Gia Mập, Bù Đăng, Hớn Quản không biết phải trồng cây gì
nhưng vẫn cưa vườn cao su.
Cũng như ông Long, rất nhiều nông dân đã quyết định cưa vườn
cao su để trồng cây khác. Nhiều vườn cao su già vẫn có thể thu hoạch thêm vài
năm, nhưng đã bị thanh lý sớm để trồng điều. Ông Nguyễn Văn Tuấn ở đội 3, xã
Bình Tân (Bù Gia Mập) vừa cưa 2,8 ha cao su có thể cho thu hoạch thêm 5 năm nữa
để trồng điều và mít. Ông giải thích: “Nếu giữ lại vườn cao su cũng chẳng được
bao nhiêu, không bõ công cạo nên thanh lý sớm. Tôi mua giống mít mới về trồng,
chỉ một năm là cho thu hoạch, trồng xen trong vườn điều. Đến lúc cả 2 cây cùng
cho thu, chắc chắn sẽ cao hơn cao su”.
